Uluslararası Lojistik 101

Etkili ve iyi organize edilmiş lojistik olmadan tedarik zincirleri, işletmenizin rekabette net bir avantaj elde etmesine yardımcı olamaz. Bu yazımda Uluslararası Lojistiği araştırırken aldığım notları sizlerle paylaştım.

Tedarik Zincirinde Lojistiğin Önemi

Tedarik zincirleri, ürünlerin üretimi, nakliyesi, depolanması ve teslimi ile ilgilenen işletmeler arasındaki benzersiz ağlardır. Bu ağlar, satışları ve kârı büyük ölçüde etkiledikleri için işletmeler için çok önemlidir. Ancak, etkili ve iyi organize edilmiş lojistik olmadan tedarik zincirleri, işletmenizin rekabette net bir avantaj elde etmesine yardımcı olamaz.

-Lojistikçilerin Sesi

Belirli bir disiplini öğrenirken, disiplinin diline, sektörün terminolojisine hakim olmak öğrenmeyi ilerletmek ve öğrenmek istediğiniz disipline adapte olmak için gereklidir. Lojistik sektöründe kullanılan bazı kısaltmalar ise alttaki Kısaltmalar başlığında sıraladım.

Kısaltmalar :

• EXW (EX WORKS)
• FCA (FREE CARRIER)
• FAS (FREE ALONGSIDE SHIP)
• FOB (FREE ONBOARD)
• CFR (COST AND FREIGHT)
• CIF ( COST, INSURANCE AND FREIGHT)
• CPT (CARRIAGE PADIT TO)
• CIP (CARRIAGE AND INSURANCE PAID
• DPU (DELIVERED AT PLACE UNLOADED)
• DAP (DELIVERED AT PLACE)
• DDP (DELIVERY DUTY PAID)
• DDU (DELIVERY DUTY UNPAID)

EXW (EX WORKS) : Satıcı/fabrika ürünleri depo ve fabrikasında hazır hale getirir. Alıcı bu ürünleri toplar ve geri kalan tüm lojistik aşamalarını kendi yapar.

FCA (FREE CARRIER) : Satıcının ülkesinde teslim yeri belirterek taşımacıya teslim etmesi. Bu tür ticarette ihracat formaliteleri ve belirlenen yere kadar olan yurt içi nakliye masrafları satıcıya aittir.

FAS (FREE ALONGSIDE SHIP) : Uluslararası ticarette, satıcının ismi belirtilen limandaki geminin yanında teslimatı gerçekleştirmesi anlamına gelmektedir.

FOB (FREE ONBOARD) : Tedarikçinin malzemeyi nakliye yapılacağı geminin güvertesine taşıyana kadar olan sorumluluğunu içerir. Fabrikadan liman gümrüğüne kadar olan taşıma masrafları ile liman gümrüğü ve liman masrafları tedarikçiye aittir.

CFR COST AND FREIGHT) : Satıcı maliyet ve navlunu üstlenir fakat risk alıcıya aittir.

CIF (COST, INSURANCE AND FREIGHT) : Mal bedeli, sigorta ve navlun masrafları satıcıya aittir.

CPT (CARRIAGE PAID TO) : Satıcı ana aracın varış noktasına kadar olan maliyetlerini öder.

CIP (CARRIAGE AND INSURANCE PAID) : Satıcı malın taşınma masraflarını öder, buna ek olarak malın sigorta masrafları da satıcıya aittir. Satıcı malların çıkış gümrüğünü yapar, navlun masrafını ve sigortasını ödeyerek, malı teslim şeklinde belirtilen yerde teslim etmekle yükümlüdür.

DPU (DELIVERED AT PLACE UNLOADED) : Eşyanın alıcı ve satıcı tarafından belirlenmiş olan terminal noktasında boşaltma masrafları satıcı tarafından karşılandıktan sonra alıcıya verilmesidir.

DAP (DELIVERED AT PLACE) : Satıcı malları belirlenen varma yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan alıcının tasarrufuna bırakarak teslim eder.

DDP (DELIVERY DUTY PAID) : Satıcının ithalat için gümrüklenen ve belirtilen varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan malları alıcıya teslim ettiğini ifade eder.

DDU (DELIVERY DUTY UNPAID) : Satıcının, ithalat için gümrüklemeden ve belirtilen varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan malları alıcıya teslim ettiğini ifade eder.

Belgeleme/Dokümantasyon

Belgeleme veya dokümantasyon her işte olduğu gibi Lojistikte de önemli bir etkendir. Uluslararası lojistikte ana belgeler şunlardır:

• Commercial Invoice
• Packing List
• Bill of Lading
• Certificate of Origin
• Certificate of Comformity
• Material Safety Data Sheet (MSDS)

Commercial Invoice (Ticari Fatura):

Gönderimi yapılan ürünün satışının detaylarını gösteren bir finansal belgedir.

Bu belge lojistik aşaması için bir çok işe yarar, mesela;

• İhracatçıya malların mülkiyeti hakkı verir
• Ürünün değerini kanıtlamaya yardımcı olur. Bu, gümrükleme vergisi, ithalat vergisini vs. doğru şekilde yapabilmek için gereklidir.
• Bu belge ayrıca kayıp veya hasar için bir sigorta talebi durumunda değer kanıtı sağlar.

Packing List (Paket Listesi)

Gönderimin nasıl paketlendiği hakkında bilgi içerir. kutuların tanımlama numaraları, hangi kutuda ne var gibi bilgileri içerir.

Packing List zaman zaman Bill of Parcel, Packing Slip, Delivery List ya da Shipping List olarak tanımlanabilir.

Commercial Invoice belgesinde 40K dolara 10k tişört yazarken Packing List belgesinde ürünler hakkında daha fazla bilgi yer alır. Mesela, paket 1’de 50 tane yeşil tişört var. Paket 2’de 50 tane sarı tişört var.

Ayrıca bu belgede paketlerin final ağırlıklarının da yer alması gerekir.

Eğer gönderiminiz herhangi bir odun içeriyorsa, fümigasyon belgesi almanız gerekmektedir. Böceklerden vs. korunmak için.

Packing List belgenizde içermesi gereken genel içerikler şunlardır:

• Nakliyeci (Shipper) ve İhracatçı (Exporter) iletişim bilgileri
• Alıcı (Consignee) iletişim bilgisi
• Gönderimi yapılan ürünlerin başlangıç adresi
• Varış adresi
• Gönderimi yapılan paketlerin sayısı
• Her bir paketin açıklaması
• Her paketin ağırlık ve hacmi.
• Her paletin ağırlık ve hacmi
• Hangi paketlerin hangi palette olduğu bilgisi
• Toplam gönderimin ağırlık ve hacmi
• Gönderimin Commercial Invoice numarası
• Paketlemeyi bitiren kaşe (stamp) ve imza (signature)

Bill of Lading (BOL — Konşimento)

• Bill of Lading önemli bir belgedir. — Navlun servisleri için bir tür makbuzdur.
• Yük taşıyıcısı ile gönderici arasındaki sözleşme ve mülkiyet hakkının şeklidir.
• Sürücüye ve taşıyıcıya navlun sevkiyatını işlemek ve doğru şekilde faturalandırmak için gereken tüm ayrıntıları veren yasal olarak bağlayıcı bir belgedir.

Üç ana görevi vardır:

• Taşıma sözleşmesi kanıtıdır — malların miktarı, türü ve varış yeri ile ilgili ayrıntılarla birlikte
• Makbuz — malların uygun şekilde gemiye yüklendiğine dair makbuz
• Konşimentoda (Konşimento, Gemiye yüklenilen bir malın teslim alındığını gösteren, gönderenin ve alıcının adlarının yazılı olduğu hukuki belgedir) belirtildiği gibi, genellikle taşıyıcının malları alıcıya teslim etmesini gerektiren bir “Malların Adı” yer alır.

Certificate of Origin (Menşe şahadetnamesi)

• Ürünlerin üretildiği yeri gösteren resmi, onaylanmış bir belgedir.
• Herhangi bir gümrük vergisini hesaplamak için malların nerede yapıldığını bilmesi gereken ithalat gümrük idaresi için çok önemlidir.
• Elinizde yoksa, çok daha yüksek acil ithalat vergisi oranları ödeme riskiniz vardır.
• Menşe ülkenin hükümeti tarafından işletilen ilgili ticaret odalarından alabilirsiniz.
• Genellikle şimdi çevrimiçi olarak yayınlanır eCO olarak adlandırılır

Certificate of Comformity (CoC — Uygunluk Belgesi)

Malların belirli, ilgili standartlara uygun olduğunu doğrulayan bir belgedir. Birçok ülke, belirli mal türleri için girişine izin verilen kendi standartlarını veya uluslararası standartlarını belirler.

“Uyum” için en iyi standartlar şunları içerir:

● Güvenlik, çevre koruma, yapı kalitesi, kimyasal maddeler vb.

● CoC, ülkeye bağlı olarak Uygunluk Sertifikası olarak da bilinir. ● CoC’ler, tedarik edilen mal veya hizmetin gerekli özellikleri karşıladığını doğrulayan yetkili bir makam tarafından verilir/onaylanır. ● Mal satın alırken tedarikçiye hangi standartlara uyduğunu sorun ve sertifikalarının bir kopyasını isteyin.

Material Safety Data Sheet (MSDS — Güvenlik Bilgi Formu)

Taşınan malzemeyle ilgili güvenlik bilgilerini içerir:

• Malzeme nedir?
• Nasıl halledilir?
• Nasıl saklanır ve taşınır?
• Dökülürse ne yapılmalı?
• Nasıl temizlenir / imha edilir?
• Fiziksel ve kimyasal özellikler?

Material Safety Data Sheet (MSDS) — tehlikeli olan veya tehlikeli görünebilecek belirli ürünler ve malzemeler hakkında önemli güvenlik bilgilerini açıklar

Formun karmaşıklığı, hangi ürün kategorisi olduğuna bağlıdır.

Hemen hemen her malzeme / madde için kullanabileceğiniz resmi olarak yazılmış güvenlik bilgi formları vardır

Uluslararası lojistikte bir çok belge daha vardır. Diğer belgeler ise :

• Letters of Credit
• FDA Approval (Food Drugs Association in the USA)
• Duty Invoice
• Wood Fumigation Certificates
• Sales / Export Contrats
• Airway Bills
• Insurance Certificates

YÜKLEME TİPLERİ

FCL (Full Container Load)

FCL (Full Container Load) Konteynerın tamamını kapsar. Eğer bu gönderimin biçimini seçecekseniz konteynerın tamamına para ödersiniz.

“Standart 20'lik veya 40'lık konteynerlerin tamamını dolduracak kadar yüke sahip olan göndericiler tarafından tercih edilir. FCL konteynerde yükün tamamı size aittir. FCL yükleme tipi büyük hacimli gönderilerinizde genellikle en uygun fiyatı sağlar.”

LCL (Less Than Container Load)

Bir diğer seçenek olan LCL’i de seçebilirsiniz. LCL, Less Than Container Load demektir. Bu gönderim biçimini seçerseniz konteynerı başka firmalar ile paylaşırsınız. Standart konteynerları doldurmayacak yükleri olan firmalar tarafından tercih edilir.

LCL’e göre FCL’nin Artıları:

• Daha fazla güvenlik — konteynera daha az kişinin erişimi olur.
• Gümrükte daha hızlı — (LCL’i seçtiğinizde) aynı konteynerı paylaştığınız başka firma yüzünden gönderiminizin gecikm riski vardır. FCL’de konteynerın sahibi siz olduğunuz için daha az gecikme riski vardır.
• Konteynerinizi kendi tesislerinizde yükleyebilir ve mühürleyebilirsiniz.

FCL’in LCL’e Göre Eksileri:

● Kısmi yük için daha pahalı.

● Muhtemelen tüm malları tek bir varış noktasına göndermeniz gerekecek.

Çünkü kendi özel randevunuzu almanız gerekir. Büyük bir nakliye şirketi, LCL yapıyorsa. muhtemelen çok daha kolay bir zaman ayırma ve randevuya sahip olacaktır. Kendi konteyneriniz varsa, boşaltılan boş konteyneri ekstra ücret almadan belirli bir süre sonra limanlara geri getirmek sizin sorumluluğunuzdadır. Böylece bu ekstra güçlük size iki katına mal olabilir.

FTL (Full Truck Load)

FTL İngilizce adıyla Full Truck Load yani Tam kamyon yükü anlamını taşır. Bir taşıma aracının , taşıma kapasitesini tam olarak dolduran yüklere denir.

LTL (Less Truck Load)

LTL (Less Truck Load), parça parça taşımacılık anlamına gelir. Taşımayı sağlayan araç, kamyon veya konteynerin taşıma kapasitesinin hacmi veya ağırlığı tam olarak dolduramıyorsa, diğer şirketlerle paylaşılan bir tıra (veya kamyona vs.) yüklenir.

Özetle;

● FCL = “Full Container Load” Sizin olması için tüm konteynera para ödeyeceksiniz.

● LCL = “Less than Container Load” Yükleriniz paylaşımlı bir konteynera yüklenecek.

● FTL = “Full Truck Load” Sizin olması için tüm tıra para ödeyeceksiniz.

● LTL = “Less than Truck Load” Yükleriniz paylaşımlı bir tıra yüklenecek.

Lojistik sektöründe, yapılan işlemlere ve gönderen ve alıcı firma ile bu firmalar arasındaki tüm aracı firmaların sayısına ve bunların türüne bağlı olarak işlemler çeşitli şekillerde detaylandırılmaktadır. Bu kapsamda karşımıza 1PL, 2PL, 3PL ve 4PL gibi farklı lojistik terimleri de çıkıyor.

-Yolda.com

1 PL (Birinci Parti Lojistik)

Kendi yüklerinizin taşımacılığını size ait olan araçlarla yapmaktır.

2 PL (İkinci Parti Lojistik)

Üretici firmanın, lojistik işlemleri için başka bir firmayı tutmasıdır.

3 PL (Üçüncü Parti Lojistik)

3PL şirketler, lojistik alanında hizmete ihtiyaç duyan firmalara dolaylı yoldan hizmet sağlar.

3PL şirketler, üretici firmanın lojistik aşamalarını, taşımacılık yapan şirketler ile anlaşarak lojistik aşamalarını yönetir.

Şirketin lojistiğinin yanı sıra depolama, sipariş hazırlama veya yük taşımacılığı alanındaki görevleri de üstlenir.

4 PL (Dördüncü Parti Lojistik)

Üretim aşamasından ürünlerin son tüketiciye ulaştırılmasına kadarki tüm lojistik süreci tek bir kaynaktan yöneten hizmet sağlayıcılarına denir. “Kapsamlı tedarik zinciri yönetimi” olarak da adlandırılır.

5 PL (Beşinci Parti Lojistik)

Bir 5PL şirketi, müşterinin tedarik zinciri yönetiminin tüm unsurlarını ve lojistik çözümlerini planlar, organize eder ve uygular. Tedarik ağlarına odaklanırlar, bir organizasyon içindeki her bir tedarik zincirini denetlerler.