Çok Boyutlu Liderlik ve 4 Liderlik Stili

Erdeniz Tunç
3 min readMar 17, 2022

--

Tüm çalışanlarınıza ayıracak vaktiniz yoksa ne yapmak gerekir? Aslında tüm çalışanlarınıza yakın çalışmanız gerekli bir şey değildir. Sadece yardıma ihtiyacı olanlara yakın çalışmak daha etkili olacaktır. Yani çalışanlarınıza farklı farklı davranmak iyi bir çözümdür.

Farklı İnsanlara Farklı Davranmak

İşe yeni başlayan ve işi hakkında heyecanlı olan bir çalışan ile olduğu pozisyonda gayet bilgili ve deneyimli bir çalışana aynı davranmak çok boyutlu bir liderin uygulayacağı bir davranış değildir.

Farklı çalışanlarınıza farklı şekilde liderlik stili uygulamak için bir kaç liderlik stili vardır. Liderlik stiliniz birisini yönlendirme şeklinizdir, yani bağlı çalışanlarınızın performansını yükseltmek için onlara nasıl davrandığınızdır.

Çok Boyutlu Liderlik

Değişik liderlik yaklaşımlarını esnek olarak kullanabilmek, iyi bir yönetici olmak için oldukça önemli bir özelliktir. Bunun için önce, yönettiğiniz insanların ihtiyaçlarını doğru teşhis etmeniz gerek. Sonra da onların ihtiyacı olan ve uygulayacağınız liderlik stili konusunda kendileri ile açıkça ve dürüstçe anlaşmanız gerekir.

Özet olarak bu üç beceri şunlardır: esneklik, teşhis ve performans için ortaklık”.

Dört Liderlik Stili

Bu liderlik stilleri şunlardır :

  • Direktif Verici
  • Koçluk Edici
  • Destekleyici
  • Delege Edici

Yöneticiyi iyi bir yönetici yapan özelliklerden biri esnekliktir. Esnek olan ve gerektiğinde dört farklı liderlik yaklaşımını da uygulayabilen yönetici tam bir yöneticidir.

Bu dört liderlik stili aslında yöneticinin kullandığı iki temel liderlik davranışının farklı bileşimlerinden oluşur. Direktif Verme ve Destekleme.

Direktif verme davranışını üç kelime tanımlar: Yapılandırma, kontrol ve denetleme.

Destekleme davranışını üç kelime tanımlar: Takdir etme, dinleme ve kolaylaştırma.

Direktif Verici

Bu liderlik stilinde lider, bağlı çalışanına bir takım direktifler verir ve bunları yerine getirmesi için onu yönlendirir. Direktif Verici liderlik stili otokratik bir liderlik stilidir. Tam bir tek yönlü iletişimdir. Bağlı çalışanınıza neyi, ne zaman, nerede ve nasıl yapacağını söylersiniz ve işini yaparken veya problem çıktığında ona yakından nezaret edersiniz.

Direktif verici davranışın yüksek, destekleyici davranışın düşük olması nedeniyle işe yeni başlayan, kendisine tam kontrol verilmesi için daha erken bir süreçte olan çalışanlarda kullanılması daha iyi olan bir liderlik stilidir. Bağlı çalışanınıza amacın ne olduğunu, görevin nasıl yapılırsa iyi yapılmış olarak kabul edileceğini söylersiniz. Bundan sonra bu amaca ulaşması için adım adım takip edilecek bir plan hazırlarsınız, problemleri çözersiniz, kararları verirsiniz, çalışanınız sizin fikirlerinizi uygular. Direktif verici yaklaşım, tecrübesiz fakat gelecekte kendini yönlendirebilecek potansiyele sahip çalışanlar için daha uygun bir yaklaşım. Aynı zamanda bazı yetenekleri olan fakat şirketi, işlerin önceliklerini, politikaları ve işin nasıl yapılacağını henüz bilmeyenler için de uygun bir yaklaşım.

Direktif verici davranışta, kişilere ne yapacaklarını, nasıl yapacaklarını, nerede ve ne zaman yapacaklarını söylemeyi ve sonra da onları işlerini yaparken yakından denetlemeyi içerir.

Koçluk Edici

Çalışanın bağlılığı düştüğünde sadece yön göstermeniz yetmez. Desteklemeniz ve cesaretlendirmeniz de gerekir. İşte Koçluk Edici liderlik stili de böyledir.

Koçluk Edici liderlik stili, özellikle çalışanınız bir nedenle hayal kırıklığına uğramışsa çok gerekli ve yararlı olan bir liderlik stilidir. İnsanlar bir görev üzerinde çalışmaya başladıktan bir süre sonra, işi başarmanın ilk düşündüklerinden daha zor olacağını anlıyorlar. O zaman işe olan ilgileri azalıyor veya bağlılıklarını kaybediyorlar çünkü sonucunda elde edecekleri ödülün yorgunluklarına ve sarf edecekleri çabaya değmeyeceğini düşünüyorlar. Belki ihtiyaçları olan yönlendirme yapılmıyor. Hatta tam tersine devamlı olarak yanlış bir şey yaparken yakalayıp yakalanıp azarlanıyorlar. Dışarıdan hiçbir katkı olmayınca o görev için gelişmeleri çok yavaş oluyor ve görevini yapabilme konusunda özgüvenlerini kaybediyorlar. Bütün bu hayal kırıkları olduğunda ve kişi göreve bağlılığını kaybetmeye başladığında en iyi liderlik yaklaşımı, direktif ve desteğin yüksek olduğu Koçluk Edici liderlik stilidir.

Eğer çalışan henüz gereken becerileri geliştirmemişse, direktif vermeye devam edilir. Ve bu tip bir çalışana aynı zamanda onların endişelerini dinlememiz, perspektif sağlamamız ve ilerlemelerini takdir etmemiz gerekir. Onları mümkün olduğunca kararlara da katmalısınız. Bağlılıklarını, yani motivasyon ve özgüvenlerini yeniden kazanabilmeleri için bunlar gerekli.

Yeni bir işi öğrenirken veya yeni bir proje başlarken bazı çalışanlarda hayal kırıklıkları olabilir. Bu, yöneticisinin ona ne kadar yakın olduğuna ve ne kadar destek verdiğine bağlıdır.

Yani ‘şevkli deneyimsizler’ için direktif verici, ‘hayal kırıklığına uğramış öğrenciler’ için koçluk edici stil daha uygun oluyor.

Destekleyici

Destek verici davranışta, kişileri dinlemeyi, onlara destek ve cesaret vermeyi, karar verme ve problem çözmeye katılımlarını kolaylaştırmayı içerir.

Delege Edici

Delege etmek, performansı en yüksek olan kişiler için uygun bir liderlik stilidir. Yeterliliği ve bağlılığı yüksek olanlar için. Onların yönlendirilmeye ihtiyacı olmaz. Kendi destek ihtiyaçlarını da kendileri karşılayabilirler.

Dört çeşit liderlik yaklaşımı vardır fakat tek ve en iyi liderlik stili yoktur.

Liderlik stili bir kişinin performansını arttırmak istediğiniz zamanki davranış tarzınızdır. Liderlik stili, direktif verici davranış ile destekleyici davranış bileşimidir.

--

--

Erdeniz Tunç
Erdeniz Tunç

Written by Erdeniz Tunç

I share my notes. Especially in Product Management

No responses yet